Wist je dat maar liefst 25% van de Belgen dagelijks pijn ervaren? Ondanks de opvolging door verschillende therapeuten in het zorglandschap blijven sommige patiënten toch langdurig pijn ervaren. De verklaring wordt vaak gelegd in de fysieke schade en een behandelstrategie die niet succesvol is. Dit is een moeilijke en frustrerende situatie omdat je pijn ervaart, niet weet wat de oorzaak is of wat je er aan kan doen.

 

kinesist chronische pijn

 

Gelukkig is de kennis over chronische pijn is het laatste decennium erg verbetert! Dit laat toe om betere behandelstrategieën te ontwikkelen en de patiënt(e) actief te betrekken in het genezingsproces. Belangrijk is ook dat men over aanhoudende i.p.v. chronische pijn spreekt omdat de term chronisch laat uitschijnen dat de pijn permanent is. Dat is zeker niet het geval.

Magnus selecteerde alvast enkele belangrijke kernpunten om jou op weg te zetten naar meer inzicht en het vertrouwen dat aanhoudende pijn niets permanent hoeft te zijn!

1. Pijn is een beschermingsmechanisme en vereist geen fysieke schade

Hebt u wel eens gehoord van fantoompijnen? Na een amputatie van een lidmaat kan een persoon nog steeds sensaties of pijn ervaren van dat lidmaat ook al is het lidmaat al lange tijd niet meer aanwezig. Dit komt onder andere omdat er nog een representatie van dat lidmaat is in de hersenen. Het duurt enige tijd om het zenuwstelsel te veranderen totdat het lidmaat fysiek en mentaal kan worden los gelaten. Bij aanhoudende pijn gebeurt een vergelijkbaar proces. De initiële oorzaak van pijn door een letsel is eigenlijk al lang genezen maar toch heeft het zenuwstelsel een sterk beeld gevormd van die pijn waardoor er toch nog signalen worden gecommuniceerd die aangeven dat er schade is, ook al is deze er niet meer. De veranderlijkheid van je hersenen en het zenuwstelsel spelen dus een cruciale rol in het ontstaansproces van chronische pijn. Gelukkig maar want hierdoor is het ook mogelijk dit proces om te draaien!

Kan je het jezelf nog steeds moeilijk voorstellen dat je soms pijn hebt zonder schade? Dan nodigen we je uit onderstaande video van professor Moseley te bekijken over het verschil tussen pijn en fysieke schade.

 

 

2. Acute pijn verschilt van aanhoudende pijn

Alle pijnervaringen onder 1 noemer gooien is gevaarlijk. Er is immers aardig wat verschil en in de meeste situaties is pijn zelfs goed voor ons omdat het als een alarmsignaal ons voor potentieel gevaar waarschuwt. Graag willen we het verschil tussen acute en aanhoudende / chronische pijn verduidelijken.

Acute pijn is van korte duur en ontstaat vrij direct wanneer er een beschadiging aan het lichaam is ontstaan. Let op, ook voor acute pijn hoeft er geen letsel te zijn! Wanneer je lichaam pijn anticipeert kan het ook acuut pijnsignalen uitsturen om je te beschermen ook al is er nog geen sprake van schade. Wanneer deze factor wegvalt, verdwijnt de pijn ook. Er is dus een directe relatie tussen de (potentiële) schade en de pijnervaring.

Aanhoudende pijn is een langdurige pijn, die mogelijk een oorzaak had in acute pijn. De pijn is er nog maar het letsel of de uitlokkende factor is ondertussen afwezig of al lange tijd verdwenen. De oorzaak zit hem dus in veranderingen in het zenuwstelsel dat overgevoelig is en ons overmatig beschermd door een pijnsignaal uit te blijven sturen. Er is dus geen directe relatie meer tussen de fysieke schade en de pijn. Pas wanneer de pijn meer dan 3 maanden aanwezig, is er sprake van aanhoudende pijn. We verkiezen de term aanhoudende i.p.v. chronische pijn net omdat ze veranderlijk is.

3. Durf los te laten

Wanneer de nodige onderzoeken uitwijzen dat er geen afwijkingen zijn die een directe link hebben met de pijn is het soms moeilijk te accepteren dat de oorzakelijke verklaring niet direct vindbaar is. Dit is nochtans een essentiële stap in het revalidatietraject. Zolang je op zoek blijft gaan naar een fysieke oorzaak kan het herstel moeilijk plaatsvinden. Opgelet! De afwezigheid van een duidelijke oorzaak betekent niet dat pijn permanent moet zijn. Het is een aanhoudende pijn die, ondanks de afwezigheid van een duidelijke fysieke oorzaak toch veranderlijk is.

4. Neen, de pijn zit niet ‘tussen de oren’

Belangrijk om te weten is dat aanhoudende pijn het gevolg is van een verandering van de gevoeligheid van het zenuwstelsel. Deze verandering kan in positieve (vb. Een topsporter die minder pijn ervaart bij een hoog intensieve inspanning) of negatieve zin (vb. aanhoudende pijn) veranderen. Laat je dus niet wijs maken dat de pijn tussen je oren zit, deze is echt aanwezig maar nog belangrijker is: ze kan veranderen.

5. Durf aanhoudende pijn als diagnose te erkennen

Dit kan een moeilijke stap zijn omdat het plots lijkt dat je geen handvat meer hebt om de oorzaak van de pijn aan op te hangen. Zowel voor de patiënt als de zorgverlener is dit soms moeilijk. De patiënt(e) wil graag beter worden en als zorgverlener blijf je zoeken en wil je de vinger leggen op de één of andere biologische oorzaak. Deze strategie helpt je bij aanhoudende pijn niet verder, het is immers een ziektebeeld op zichzelf. Doordat zowel de patiënt(e) als zorgverlener het zo herkennen kan de juiste behandelstrategie ook worden opgestart op maat van de aanhoudende pijn.

6. Geloof in jezelf en de veranderlijkheid van je hersenen

Ja, jij kan een grote rol spelen om de pijn te verminderen. Bij aanhoudende pijn is er immers sprake van een verandering in de ervaring en verwerking van prikkels. Deze verandering is gelukkig niet permanent en kan net zozeer als de pijn in een positieve of negatieve richting evolueren. Hou er rekening mee dat deze verandering inzicht en tijd kost. Je kan het beschouwen als het trainen van je hersenen. Zoals elk trainingsproces zijn de eerste stappen de moeilijkste maar met de juiste begeleiding kan je onverwachte resultaten boeken!

7. Identificeer elementen die je pijnervaring beïnvloeden

Aanhoudende pijn kan een oorzaak hebben in een trauma ervaring of een aandoening die eerder banaal leek. Wanneer er sprake is van aanhoudende pijn bent gaan meer elementen een rol spelen. De pijn is immers een ervaring die beïnvloedt word door andere zaken dan de fysieke schade. Aangezien ze de pijn kunnen verlichten of verergeren is het belangrijk dat je zicht hebt op welke het zijn en hoe ze je ervaring beïnvloeden.

Denk hierbij aan de volgende elementen die de pijnervaring negatief beïnvloeden:

  • Afname van lichamelijke conditie
  • Aandacht gericht op de pijn
  • Depressie, angst, woede, schuldgevoel
  • Medische factoren
  • Ontstaansmoment van de initiële pijn
  • Slaapproblemen
  • Eenzaamheid, relatie problemen
  • Verandering in het zenuwstelsel: overgevoeligheid, pijn geheugen
  • Professionele en financiële moeilijkheden
  • Contextuele factoren (vb. Levensloop, verklaringen en overtuigingen, …)

8. Laat je (multidisciplinair) begeleiden

Steeds meer zorgverleners worden opgeleid om aanhoudende pijn te herkennen maar ook om het accuraat te behandelen. Belangrijk is dat de zorgverlener aanhoudende pijn als diagnose durft te beschouwen en multidisciplinaire hulp zoekt wanneer er geen korte termijn progressie wordt gemaakt. Voor aardig wat patiënten is een multidisciplinair team van zorgverleners zinvol om een effectieve aanpak te realiseren maar is dit niet altijd nodig. Het is belangrijk te identificeren welke elementen impact hebben op de aanhoudende pijn (zie bovenstaande lijst) en goed af te wegen waar professionele ondersteuning nodig is.

De rol van de kinesist bij aanhoudende pijn

Vaak gaat de aanhoudende pijn gepaard met beperkingen in het bewegen en activiteiten. Om deze terug te hervatten zal de kinesist op zoek moeten gaan naar bewegingen die draagbaar zijn en progressief opgebouwd kunnen worden. Er is ook een belangrijke rol weg gelegd om uit te leggen waarom je bij bepaalde bewegingen of activiteiten pijn ervaart en of deze wel of niet gevaarlijk zijn voor jou. De informatie die je zenuwstelsel geeft is immer niet 100% accuraat ten gevolge van de veranderingen. Samen met je kinesist zoek je dus naar een progressieve, veilige manier om terug actief te worden. Aarzel dan ook niet om bij vragen je kinesist actief te bevragen opdat je gerust gesteld bent en de beweegdrempel progressief kan verhogen.

Opgewarmd en klaar om meer informatie te lezen over aanhoudende pijn?

Graag verwijzen we ook naar interessante informatie om je verder op weg te helpen:

Infobundel 'Waarom blijft mijn pijn aanhouden. En wat kan ik er aan doen?'

Digitale Infobrochure Waarom blijft mijn pijn aanhouden
Download PDF • 932KB

 

Herken je jezelf hierin of iemand die je kent?

Aarzel dan niet om deze informatie te delen, ons of het pijncentrum te contacteren. Magnus Kinesitherapie is onder andere deel van het eerste chronische pijnnetwerk in Vlaanderen, ingebed in de eerstelijnszone te Antwerpen en helpt je graag verder.

Heb je nog andere vragen, aarzel dan niet om ons te contacteren!