Ontstaansoorzaak

Reeds vanaf de leeftijd van 20 jaar neemt de bloedvoorziening van de discussen af.
Dit natuurlijk verouderingsproces zorgt ervoor dat er steeds minder afvalstoffen uit de discuskern afgevoerd kunnen worden en dat de discus zijn voedingsstoffen ook elders zal moeten halen d.m.v. osmose.

Hierdoor, vermindert het aantal proteoglycanen in de discus. Deze spelen een rol
in de circulatie van discus vocht, de hoeveelheid zwelling en de compressieve eigenschappen van de discus. Als het aantal proteoglycanen daalt, daalt dus ook de waterconcentratie in de kern van de discus. Bij de geboorte bestaat de discus voor 88% uit water en dit valt terug tot ongeveer 65-70% op 75-jarige leeftijd. Verder is er ook een vermeerdering van collageen en een vermindering van elastine, zodat de discus meer fibreus en minder veerkrachtig wordt m.a.w. stijver. Hierdoor ontstaat er verkalking in de ruimte tussen de wervels en discussen.

Door de uitdroging en verkalking zal de discus meer tijd nodig hebben om zijn oorspronkelijke positie weer in te nemen. Dit vertaalt zich in een klinisch verminderde mobiliteit in de wervelkolom. Hierdoor zal de aanzuigingskracht van vocht in de discus afnemen. Dit kan leiden tot ochtendstijfheid aangezien de discus tijdens de nacht - wanneer er geen druk is op de discus - onvoldoende gevuld geraakt. Andere belangrijke factoren die kunnen bijdragen tot discusproblemen zijn een tekort aan beweging, een slechte onevenwichtige voeding, overgewicht en nicotinegebruik.

De resulterende verminderde flexibiliteit van de discus zal de kans op vervorming verkleinen. Mogelijks ontstaan er grotere scheurtjes in de buitenste laag van de discus. Wanneer door talrijke scheuren, de binnenste laag in de buitenste laag uitpuilt, dan spreken we over een discus prolaps. Als deze scheur echter zodanig groot is dat de binnenste laag volledig door de buitenste laag is doorgescheurd, dan hebben we te maken met een discus hernia.

Evolutie van het ziektebeeld

Discus hernia kan progressief ontstaan ten gevolge van het degeneratieve proces. Dit zien we bijvoorbeeld bij patiënten die een statisch, zittend beroep hebben en stelselmatig meer klachten ontwikkelen. Daarnaast kan een plotse zware belasting van de onderrug leiden tot een acute discus hernia ofwel een ‘verschot in de rug’.

Verder zal er ook een ontstekingsreactie plaatsvinden waarbij er een vochtophoping komt rond deze scheur. Dit kan leiden tot een lokale druk op de zenuwwortel waardoor deze niet meer optimaal werkt. Het gevolg is dat er symptomen ontstaan in de bezenuwde gebieden van de desbetreffende zenuwwortel.

Symptomen

Daar waar discus prolaps lokale rugpijn betreft, typeert discus hernia zich als acute, hevige en bandvormige pijn in de onderrug. In de ergste gradatie, sequestratie, komt een deel van de gelachtige kern buiten de tussenwervelschijf en liggen er losgescheurde stukjes verspreid in het ruggenmergkanaal. Als de hernia of eigenlijk het vocht van de ontstekingsreactie zodanig groot is dat deze op een zenuwwortel drukt, dan krijgen we een typische schietende uitstralingspijn naar het been.

Articulair

Patiënten kunnen vaak de rug niet meer of beperkt buigen en zeker niet in een belaste positie (staand / zittend). Soms maar niet altijd is er sprake van ochtendstijfheid ten gevolge van een beperkte beweeglijkheid in het gewricht.

Neurologisch

Indien de zenuwwortel te veel druk ervaart, zal er uitstralingspijn zijn naar het bekken en/of de benen. Dit kan een schietende pijn zijn die wel of niet gepaard gaat met gevoels- en/of krachtverlies.

Musculair

De spieren rond de discus hernia zijn vaak overmatig gespannen. Dit is een bescherm strategie van het lichaam. Hierdoor raken de spieren oververmoeid en stralen ze pijn uit in de onderrug en is de beweeglijkheid van de rug vaak beperkt.

Andere

Pijn bij hoesten, niezen of persen
De patiënt kiest voor een antalgische (pijn ontwijkende) houding.

Rol van de Kinesitherapie en uw kinesist(e)

Een grondig klinisch onderzoek is noodzakelijk voor een correcte diagnosestelling. Er zijn immers verschillende soorten lage rugpijn, een goed kinesitherapeutisch onderzoek kan een duidelijk onderscheid maken. Kinesitherapie speelt steeds vaker een belangrijke rol bij discus hernia klachten. Vooral in de acute fase - wanneer de pijn net is ontstaan - kan de juiste behandelstrategie ervoor zorgen dat de beweeglijkheid terug toeneemt en de discus terug gehydrateerd wordt. Hierdoor kan de rug terug belast worden en kan de patiënt actief bijdragen aan het natuurlijke herstelproces.

Kinesitherapeutisch onderzoek

Eerst en vooral zal een vraaggesprek richtinggevend zijn om bepaalde ziektebeelden uit te sluiten en de ontstaansoorzaak te achterhalen. Tijdens het kinesitherapeutisch onderzoek zal de beweeglijkheid van de onderrug en bekken passief en actief nagegaan worden evenals de betrokkenheid van zenuwstructuren. Dit laat toe de ernst te bepalen en andere ziektebeelden uit te sluiten. Er zijn immers andere klachten die een vergelijkbaar klachtenpatroon kunnen geven. Het is dus uitermate belangrijk niet overhaast te werk te gaan.

Educatie

De kinesitherapeut zal u uitleggen bij welke activiteiten u de rug verkeerd belast. Vaak denkt men dat enkel zware gewichten een probleem vormen en men door de knieën moet gaan. Dit is helaas te simplistisch en vandaar is het cruciaal dat u beter begrijpt hoe u de rug correct belast in uw dagelijkse leven.

Manuele kinesitherapie

Indien er beperkingen zijn op bepaalde wervels of gewrichten (vb. bekken) kan manuele therapie bijdragen aan het ontlasten van het niveau dat overmatig belast werd.

Behandeling door uw kinesitherapeut(e)

Voor de behandeling van een discus pathologie wordt er in eerste instantie relatieve rust aangeraden. Dit betekent dat je actief blijft en best geen zware lasten meer draagt of (zware) inspanningen doet die de rug zwaar belasten.

Pijn controle

Kinesitherapeutische technieken zoals soft tissue massage, rekoefeningen, mobilisaties, manipulaties en oefentherapie werkend pijndempend waardoor de beweeglijkheid terug toeneemt en de discus weer gevoed wordt.

Oefentherapie

Voor of ten gevolge van de discus hernia ontstaat er meestal een afwijkend beweegpatroon. Coördinatieoefeningen om de rug correct te belasten spelen een belangrijke rol. De mythe dat je sterke spieren moet hebben klopt dus niet: je moet slimme spieren hebben die weten wanneer ze wat moeten doen en ifv welke belasting.

Revalidatie traject

Binnen elke revalidatie onderscheiden we steeds de doelstellingen op korte en lange termijn. Afhankelijk van het type pathologie zal dit verschillen.

Korte termijn

De meeste pijnklachten verdwijnen tussen de 5 dagen en 6 weken afhankelijk van de ernst van de scheur en de voorgeschiedenis van de patiënt. In meer dan 80% van de gevallen treedt er een natuurlijk herstelproces op waarbij de patiënt relatief snel klachtenvrij is.

Lange termijn

Wanneer de rughygiëne is aangepast en geïntegreerd in het dagelijkse leven is de kans op herval klein. Angst om de rug opnieuw te overbelasten is vaak onterecht aanwezig. indien er geen aanpassing in de rughygiëne van de patiënt is bestaat de kans op herval wel: het vermijden van langdurige statische belastingen of plotse zware belastingen in combinatie met een rugbuiging en -draaiing blijft dan ook belangrijk.

Multidisciplinaire aanpak

Welke andere zorgelementen zijn belangrijk?
Aanpassing activiteiten
Het aanpassen van de activiteiten ifv de oorzaak is essentieel. Voor sommige patiënten betekent dit meer bewegen, voor anderen betekent dit zware activiteiten op een rugvriendelijke manier uitvoeren. Het bewustworden en aanpassen van de activiteiten is zowel in herstel als preventie cruciaal.

 

Medicatie

Medicatie kan deels pijndempend werken en de beweeglijkheid helpen verbeteren. Indien het gebruikt wordt om de provocerende activiteiten terug te kunnen hernemen is dit gevaarlijk om de klacht te verergeren. Het is dan ook niet verstandig om enkel symptomatisch te behandelen. 

Levensstijl factoren (vb. Roken, gewicht)

Het vermijden van overgewicht, roken en een tekort aan bewegen blijven belangrijk om het risico te beperken.

Beeldvorming

Enkel indien een klinisch onderzoek geen volledig uitsluitsel geeft, is beeldvorming aangewezen. Een goed onderzoek door een competente kinesitherapeut is dan ook cruciaal.

Operatieve ingreep

Een chirurgische ingreep wordt enkel overwogen bij blijvende ernstige pijnen, motorische verlammingsverschijnselen, cauda equina syndroom of progressieve verergering van de neurologische tekens.

Hebt u nog vragen, contacteer dan gerust ons team.

Referenties

  1. Belavý, D.L., Albracht, K., Bruggemann, GP. et al. Can Exercise Positively Influence the Intervertebral Disc?. Sports Med 46, 473–485 (2016). 
  2. Yaltirik CK, Timirci-Kahraman Ö, Gulec-Yilmaz S, Ozdogan S, Atalay B, Isbir T. The Evaluation of Proteoglycan Levels and the Possible Role of ACAN Gene (c.6423T>C) Variant in Patients with Lumbar Disc Degeneration Disease. In Vivo. 2019 Mar-Apr;33(2):413-417. doi: 10.21873/invivo.11488. PMID: 30804119; PMCID: PMC6506326. 

Ontdek andere aandoeningen en behandeltrajecten bij de kinesitherapeut